Het goddelijke lichaam- Psoas – de Spier van de Ziel

Een tijd geleden heb ik het werk van  Liz Koch ontdekt. Het heeft veel bevestigd van wat ik zelf had aangevoeld. Jaren geleden was ik met de yoga begonnen. Regelmatig los maken van de heupen, specifieke oefeningen om de psoas te rekken en strekken, ademhaling en bewust ruimte maken in de heupbuigers, lende wervels en middenrif. Ik zou ademen en me voorstellen dat spanning uit vernauwde spieren weg stroomt om als energie in de romp te worden vrijgegeven.

Het werkte, ik voelde mijn lichaam zachter worden, maar op de een of andere manier sterker worden. Soms, met bepaalde kriyas  kreeg ik een landing van ongelaagde emoties, vooral angst.

Van wat ik me nog goed kan herinneren, was het tijdens mijn aller eerste Kundalini yoga les. Ik maakte wat los, de angst kwam vrij. Het was enorm indrukwekkend. Ik voelde deze  angst uit het diepe komen. Ik durfde het toen ook los te laten, met als cadeau: een enorme opluchting en meer ruimte in mijn lichaam. Niet alleen meer ruimte in het lichaam, mijn bewustzijn ging ook expanderen.

Toen ik Liz Koch las, realiseerde ik me meteen wat ik aan het doen was – door te leren mijn psoas te ontspannen, gaf ik letterlijk mijn diepste kern energie door me opnieuw te verbinden met de krachtige energie van de aarde. Volgens Koch is de psoas veel meer dan een kern stabiliserende spier; het is een waarnemingsorgaan dat is samengesteld uit bio-intelligent weefsel en “belichaamt letterlijk onze diepste drang om te overleven, ons elementaire verlangen om te bloeien.”

Psoas is zeer boeiend. We weten ook nog niet alles over deze spier. Een ding is zeker, de psoas betekent veel voor onze gezondheid, vitaliteit en emotioneel welzijn. Ik spreek het uit ervaring.

Het is de diepste spier van het menselijk lichaam die onze structurele balans, spierintegriteit, flexibiliteit, kracht, bewegingsbereik, gewrichtsmobiliteit en orgaanfunctie beïnvloedt.

Groeiend aan beide zijden van de wervelkolom, strekt de psoas zich lateraal uit van de 12e thoracale wervels (T12) tot elk van de 5 lendenwervels. Van daaruit stroomt het naar beneden door de buikkern, het bekken, om zich te hechten aan de bovenkant van het dijbeen (dij).

De Psoas is de enige ‘spier’ die de wervelkolom met de benen verbindt. Het is verantwoordelijk om ons rechtop te houden en stelt ons in staat om onze benen op te tillen om te lopen. Een gezond functionerende psoas stabiliseert de wervelkolom en biedt ondersteuning via de romp en vormt een plank voor de vitale organen van de buikkern.

De psoas is verbonden met het middenrif via bindweefsel of fascia, wat zowel onze ademhaling als onze angstreflex beïnvloedt. Dit komt doordat de psoas direct verbonden is met het reptielenbrein, het oudste inwendige deel van de hersenstam en het ruggenmerg.

Zoals Koch schrijft: “Lang voordat het gesproken woord of het organiserend vermogen van de cortex zich ontwikkelde, handhaafden het reptielenbrein, bekend om zijn overlevingsinstincten, onze essentiële kernfunctionaliteit.”

Koch gelooft dat onze snelle moderne levensstijl (die draait op de adrenaline van ons sympathische zenuwstelsel) chronisch de psoas triggert en strakker maakt – waardoor het letterlijk klaar is om te vluchten of te vechten. De psoas helpt je om in actie te komen – of je op te krullen tot een beschermende bal.

Als we constant de psoas samentrekken als gevolg van stress of spanning, begint de spier uiteindelijk te verkorten, wat leidt tot een groot aantal pijnlijke aandoeningen, waaronder lage rugpijn, sacro-iliacale pijn, ischias, schijfproblemen, spondylolyse, scoliose, heupdegeneratie, kniepijn, menstruatie pijn, onvruchtbaarheid en spijsverteringsproblemen.

Een strakke psoas veroorzaakt niet alleen structurele problemen, het vernauwt de organen, zet zenuwen onder druk, verstoort de beweging van vloeistoffen en belemmert de middenrifademhaling.

In feite: “De psoas is zo nauw betrokken bij zulke fundamentele fysieke en emotionele reacties, dat een chronisch verkrampte psoas je lichaam voortdurend signaleert dat je in gevaar bent, waardoor uiteindelijk de bijnieren uitgeput raken en het immuunsysteem uitgeput raakt.”

En volgens Koch wordt deze situatie verergerd door veel dingen in onze moderne levensstijl, van autostoelen tot beklemmende kleding, van stoelen tot schoenen die onze houding verstoren, onze natuurlijke bewegingen beknotten en onze psoas verder vernauwen.

Koch gelooft dat de eerste stap bij het kweken van een gezonde psoas het loslaten van onnodige spanning is. Maar “werken met de psoas is niet proberen de spier onder controle te houden, maar het bewustzijn cultiveren dat nodig is om de boodschappen ervan te voelen. Dit houdt in dat je een bewuste keuze maakt om somatisch bewust te worden. “

Een ontspannen psoas is het kenmerk van spel en creatieve expressie. In plaats van de samengetrokken psoas, klaar om te rennen of te vechten, is de ontspannen en losgelaten psoas in plaats daarvan klaar om te verlengen en te openen, om te dansen. In veel yogahoudingen (zoals een boom) kunnen de dijen niet volledig naar buiten draaien, tenzij de psoas loslaat. Een losgelaten psoas zorgt ervoor dat de voorkant van de dijen langer wordt en het been onafhankelijk van het bekken beweegt, waardoor de lift van de hele romp en het hart wordt versterkt en verdiept.

Koch gelooft dat door het cultiveren van een gezonde psoas, we de vitale energieën van ons lichaam weer kunnen aanwakkeren door te leren opnieuw verbinding te maken met de levenskracht van het universum. Binnen de Taoïstische traditie wordt over de psoas gesproken als de zetel of spier van de ziel, en om de lagere “Dan tien” heen een belangrijk energiecentrum van het lichaam. Een flexibele en sterke psoas aardt ons en laat subtiele energieën door de botten, spieren en gewrichten stromen.

Koch schrijft: “De psoas, door energie te geleiden, aarden ons naar de aarde, net zoals een aarddraad schokken voorkomt en statische elektriciteit op een radio elimineert. Bevrijd en geaard kan de wervelkolom ontwaken. Terwijl zwaartekrachtstromen gewicht overbrengen door botten, weefsels en spieren, naar de aarde, kaatst de aarde terug, stroomt terug langs de benen en ruggengraat, waardoor houding, beweging en expressie worden geactiveerd, gecoördineerd en geanimeerd. Het is een ononderbroken gesprek tussen zelf, aarde en kosmos. “

Het is dus misschien de moeite waard om de volgende keer dat je oefent, af te stemmen en aandacht te schenken aan wat je bio-intelligente psoas te zeggen heeft.

Wat ook niet onbelangrijk is dat de psoas fungeert als een soort contragewicht voor de buikspieren, doordat ze de relatie leggen tussen buik en rug, tussen voorkant en achterkant van het lichaam. Een goede balans tussen buikspieren en psoas helpt om een gevoel van heelheid in de romp te bewerkstelligen. Het lichaam voelt dan de correcte structuur, en ervaart balans. Wanneer de relatie tussen voorkant en achterkant van het lichaam niet goed is leidt dat vaak tot wat we noemen de militaire houding: buik in, borst vooruit. Ons zwaartepunt verplaatst zich dan omhoog. Onbalans is een van de gevolgen. Borst vooruit, buik in verstoord de natuurlijke structuur van het lichaam, zo’n houding leidt tot krachteloosheid en hoge bloeddruk.

In onze maatschappij concentreren we ons sterk op de buitenkant, op buikspieren. We hebben – vaak letterlijk en figuurlijk – het contact verloren met de diepere lagen van onze structuur. De focus op een strak buikje weerspiegelt onze oppervlakkigheid. Oefeningen als sit-ups en push-ups verzwakken de psoas spier. Hij wordt korter en gespannen. Maar ze zorgen ook voor extra spanningen in de rug, diafragma en ingewanden. Deze stress doet de efficiency verder afnemen en maakt het steeds minder waarschijnlijk dat we nog in contact kunnen komen met de diepere, meer stille aspecten van ons zijn. Natuurlijke harmonie en ritme gaan verloren. De structuur gaat verloren.

De psoas fungeert ook als een hydraulische pomp.

Zijn beweging stimuleert de aanmaak van bepaalde vloeistoffen en duwt deze in en uit onze cellen. Als we normaal lopen wordt de psoas geactiveerd. Bij elke stap wordt hij gerekt en trekt hij samen. De normale reikwijdte van de beweging stimuleert de ingewanden en masseert de wervelkolom. Dit vermogen om vrij te bewegen als een spier, in plaats van te worden gebruikt als ondersteuning voor de lichaamsstructuur, stimuleert ook de bloedstroom in de grote aderen van benen en voeten.

Je begrijpt het al: de psoas is een kernspier. Zijn conditie en rustlengte (als hij niet rekt of samentrekt) beïnvloeden de relatie tussen je botten, evenals natuurlijk de zwaartekracht. Die rustlengte beïnvloed ook de reikwijdte van je ledematen. Als de psoas aan een kant meer is samengetrokken, kan dat er toe leiden dat dat been korter is. Dat lossen we dan vaak op door een inlegzooltje. Je snapt al dat oefeningen om de psoasn spier langer te maken en meer ontspannen, veel effectiever zouden zijn.

Een verkorte psoas spier bemoeilijkt buikademhaling. Een samengetrokken psoas zorgt er bovendien voor dat de romp korter wordt. Dat raakt de structuur van het skelet en vermindert de ruimte in het lichaam voor de organen. Allerlei kwalen – bijvoorbeeld binnen het spijsverteringssysteem of aan de reproductieorganen – kunnen het gevolg zijn.

Bovendien ( alle mensen met trauma’s opgelet!) de psoas-spier, ook wel The Muscle of the Soul genoemd , houdt traumatische ervaringen vast op cellulair niveau. Het loslaten met de juiste yogahoudingen kan het lichaam helpen bij het verwerken en loslaten van traumareacties die al jaren opgesloten zitten.

Hoe de psoas verband houdt met seksueel trauma

Dit is waar het interessant wordt. Omdat de psoas verantwoordelijk is om ons overeind te houden, een noodzaak van onze aard en manier van leven, worden de psoas de beschermer van ons zwaartepunt in de kern van ons wezen. Zoal ik het al schreef zijn de psoas verbonden met ons reptielenbrein – het oudste deel van onze hersenen dat bestaat uit de hersenstam en het ruggenmerg. Het reptielenbrein heeft betrekking op ons primitieve zelf.

De psoas-spieren belichamen onze overlevingsinstincten en oerdriften en zou heel goed de vecht- of vluchtspieren van de menselijke anatomie kunnen worden genoemd.

Tijdens traumatische ervaringen, omdat het zenuwstelsel (inclusief de hersenen) de bedreigende informatie ontvangt dat het lichaam wordt aangevallen, wordt het lichaam zeer alert en worden de psoas-spieren strakker en samentrekken als een middel tot verdediging en bescherming. Vooral tijdens seksueel trauma is de psoas sterk gecompromitteerd, gedwongen om te voldoen aan de fysieke en emotionele belasting die er tegen wordt gewild. 

Terwijl gespannen schouders of zere voeten kunnen profiteren van een warm bad, weken of rusten, is de psoas complexer. Elke nieuwe triggergebeurtenis (dit kunnen gebeurtenissen zijn die alleen maar stressvol en niet volledig traumatiserend zijn) creëert extra spanning als de psoas zich herinnert wat ze hebben geleerd tijdens de oorspronkelijke traumatische gebeurtenis: wanneer mijn lichaam wordt aangevallen, moet ik mijn schelp verharden om het te beschermen.

Psoas-pijn is over het algemeen niet gelokaliseerd in de heup. Meestal ervaren we de pijn die het gevolg is van een samengetrokken psoas indirect, wat betekent dat het niet jouw psoas is die pijn doet, maar eerder aangrenzende gebieden zoals de schouders, bovenrug of onderrug. Vrouwen met een seksueel trauma en een samengetrokken psoas kunnen pijn ervaren tijdens geslachtsgemeenschap als gevolg van de geconditioneerde, zeer alerte toestand van de psoas.

Opgesloten trauma van het lichaam bevrijden

In onze samenleving wordt algemeen aangenomen dat we ‘eroverheen moeten komen’ of ‘doorgaan’ en in feite het trauma dat we hebben meegemaakt moeten negeren – het dieper en dieper naar beneden moeten duwen. In een haast om terug te keren naar een normaal leven of “mijn eigen problemen aan te pakken” wordt de psoas in een gestreste toestand achtergelaten. Pogingen om het aanpakken van ons traumatische verleden te vermijden, lijken misschien tijdelijk te werken, omdat we de pijn afleiden uit ons venster van bewustzijn. Het trauma is er nog steeds onbewust en gefragmenteerd in het geheugen, en uiteindelijk verschijnt het somatisch (via het lichaam) omdat het daar nog steeds in het lichaam bestaat, op cellulair niveau.

Yoga om de psoas los te laten en trauma van het lichaam te ontgrendelen

Je hebt misschien gehoord dat ‘hippe openers’ in yoga onze emoties ontgrendelen. En na te hebben erkend dat de psoas trauma op deze manier opslaat, is het niet moeilijk te begrijpen waarom.

Zachte heup-openende yogahoudingen zijn een rustgevende en effectieve manier om spanning uit de psoas-spieren te halen. Ik raad altijd aan om eerst met een ervaren yogatherapeut of yogaleraar te werken voordat je zelf yoga beoefent. Het is ook belangrijk om in gedachten te houden dat bij het oefenen van heupopeners emoties naar de oppervlakte kunnen komen. Door onszelf deze emoties te laten voelen, kunnen we genezen, en als het je beter van dienst zou zijn om iemand daar te hebben voor ondersteuning, zorg er dan voor dat je die ondersteuning krijgt voordat je de onderstaande yogahoudingen gaat proberen.

Twee simpele houdingen om de psoa’s vrij te geven:

Liggende knie-naar- borsthouding ( Pavanamuktasana )

Begin met op je rug te liggen. Gebruik een opgerolde handdoek onder je nek als je hoofd en nek meer steun nodig hebben.

Buig beide knieën en plaats de voeten plat op de grond. Pauzeer en neem vijf cycli diep adem (1 inademing en 1 uitademing = 1 cyclus)

Houd de linkervoet op de grond, buig de rechterknie voorzichtig in de borst en vlecht uw vingers rond uw rechterscheenbeen of achterkant van de dij. (Optioneel: verleng het linkerbeen op de grond. Kies deze optie alleen als het de onderrug niet belast. We laten de psoas zeer effectief los zonder deze optie toe te voegen).

Haal hier 5-10 keer diep adem.

Keer terug naar de voorbereidende positie: beide knieën gebogen, beide voeten plat op de grond, en haal 5 cycli diep adem voordat je naar de tweede kant gaat, waarbij je de linkerknie in de borst trekt.

Opmerking: deze houding kan ook zittend in een stoel of staand worden gedaan, waarbij u één knie tegelijk in de borst buigt.

Wisdom Pose ( Ajna Chakra Asana):
beter bekend als Child’s Pose ( Balasana )

Kom in een knielende positie met de knieën iets uit elkaar en de grote tenen raken elkaar. Probeer de tenen los te maken zodat de toppen van de voeten plat op de grond zijn.

Buig de romp naar voren. Stapel de ene hand op de andere en plaats het voorhoofd op de handen. * Als de heupen niet tot op de hielen kunnen komen, hoeft u zich geen zorgen te maken, plaats dan een opgevouwen deken of steun tussen de kuiten en de achterkant van de dijen of probeer de onderstaande stoelwijziging

Laat je derde oog ( ajna chakra ), het midden van het voorhoofd, in de handen rusten

Haal 10 cycli diep adem, laat de ribbenkast uitzetten en naar de binnenkant van de dijen toe bij het inademen (zoals een accordeon uitzet), en laat de ribbenkast contact maken tijdens de ontspannende uitademing

Opmerking: deze houding kan ook worden gedaan met een stoel: kniel met je gezicht naar een stoel met vulling (probeer een deken) onder je knieën, indien nodig. Probeer je heupen verbonden te houden met je hielen terwijl je voorover leunt en uw handen op de zitting van de stoel legt. Leg je hoofd op je handen. Zoals hierboven vermeld, plaats je, als je heupen niet op je hielen kunnen blijven, kussens of een deken op je kuiten zodat je heupen op deze steunen kunnen rusten.

Je zou deze oefening een onderdeel kunnen laten worden van je dagelijkse zelfzorgritueel. Denk na over het cultiveren van de kwaliteiten geduld, vertrouwen en mededogen voor uw lichaam en het proces. Naast oefeningen (zoals hierboven een stretch oefening van de psoas) is diep lichaamswerk aan te raden. Realiseer je dat hierbij ook eventuele diep opgeslagen emoties kunnen worden gewekt. Wanneer je vermoed dat er veel trauma is opgeslagen in je bekkengebied is het verstandig om dit samen met een therapeut te doen. Rebalancing kan je hierbij goed helpen. Door met aandacht te werken in dit gebied kunnen spanningen alsnog worden gezien, doorvoeld en losgelaten zodat er geleidelijk bewustwording, herstel, bevrijding en balans kan plaatsvinden.